Ate digital bat ondareari irekia

Billa Okako San Pedro Eliza
CASTELLANO
ENGLISH

AURKIBIDEA

Sarrera

Trebiñuko Billa Okako historia, XIII. mendetik aurrera Argantzunera lotuta dago. Azken honek Nafarroako Sancho VI.aren eskutik 1191an forua jaso zuenetik, Billa Oka bere herrixka bat bihurtu zen inguruko beste lau herrixkekin batera. Handik aurrera, Argantzungo historia partekatuko du. Gaztelako kondestableak zirenak, Velasco familiakoei Argantzun jaurerria eman zietenean, Billa Oka honekin batera joan zen.
Nobleziako familia handien eragina herrixka honen elizan nabaria izango da, bere kide batzuk artelan batzuen suspertzaile bihurtu baitziren. Herrixkaren kokapena ere, Araba zeharkatzen zuen Dona Jakue bidean, garrantzizkoa izan da, Argantzunen bere jardunaldia bukatzen zuten erromesek herrixka bisitatzera joaten baitziren.

Bideoa

irudiak 360º

Billa Okako egitarau kontrarreformista

Pedro Luis Echeverria Goñi eta José Javier Vélez Chaurri ikerlariek frogatu zutenez, Billa Okako elizako hiru erretabloetan aurkitzen dugun ikonografia, Manuel Agustín de Ondonak sortutako eta pentsatutako egitasmoa da. Argantzunen jaioa eta Gordejuela familiakoen jatorrikoa, pertsonaia hau Billa Okako apaiza izan zen. 1734an hiru erretablo eta koadru batzuk agindu zituen eta herrixkako Elizari oparitu zizkion, bere edukia zain handiz aukeratuz. Agertzen diren santuek, apaiza honen biografia eta bere mirespen pertsonalak irudikatzen dituzte, bereziki Kontrarreformako santu ospetsuenak, bera atxikituta sentitzen zenekin. Gizon hori elizako ordezkaria izanda, bere mezuak Kontrarreforma horren oinarrien zabalera zuela helburu egiaztatu dezakegu.

San Pedro Eliza

Kanpokaldea

San Pedro herriko eliza denboran zehar aldaketa ezberdinak jasan dituen eraikin bat da. Gaur egun ikusten ditugun atal gehienak XVIII. mendeko birmoldaketa baten ondorioak dira, gaur egungo itxura barrokoa eman ziotenak. Moldaketa hau egiteko aurreko eliza erromanikoko materialak erabili ziren, horregatik oraindik ikus daitezke garai hartako atalak hormetan aprobetxatuta. Agian, zehaztasun bitxienetariko bat, buruko bazter batean prerromanikoa den bi hutsuneko lehio baten berrerabilpena da, horizontalki kokatu dena.

Kanpai-horma

Kanpai-horma 1783an eraiki zen, aurrekoa txundituta gelditu ostean. Eliza barruan, zoruan eraikitzaileek egindako kanpandorrearen benetako neurriko itxura ikusten da oraindik. Ziurenik plantilla moduan eginiko marrazkia zen, bere gainean harlanduak elkarren artean ondo kokatzeko, iparraldeko hormara igo baino lehen. Kanpai behean, hegaztegian, bi irudi misteriotsuak daude munstro aurpegikoak eta zulo bat erdian, gargola moduan.

Portada

XVIII. mendeko arkupe behean, tenplu honetako erdi aroko arrastorik interesgarrienetarikoa dago: portada erromanikoa. Arkiboltetan zulatutako lore edo borobilak, zigzagean dauden marra zabalak eta lau puntako izarrak, leku honetako erromanikoko eredugarriak. Kapiteletan landaretza eskematikoa, espezie ezesagunaren lau hanketako animaliak eta aurpegi bat landaretzatik ateratzen ikus daitezke.

Portadan aro ezberdinetako polikromiak mantentzen dira bata bestearen gainean. Pigmentu urdinak eta horiak, arkuaren goiko partean dagoen gurutzearekin batera, barrokoko margoak dirudite. Hala ere, erdi aroko margoak somatzen dira beheko partean, gorri kolorekoak. Beste zehetasun bat ate-alboetan eta arkiboltetan dauden kontsakrazio gurutzeak dira. Erdi aroko gurutze hauek garaiko kontsakrazio erritual batekin dute zerikusirik, Araba eta Trebiñun oso arruntak ez zirenak. Eliza hau adibide bakarra da ingurune honetan.

Eliza barruan, itxura barrokoa da nagusi, XVIII. mendeko lunetoak dituen gurutze gangei esker. Garai bereko erretabloek bereganatzen dute arreta osoa. Erretablo nagusian San Pedro eskultura dugu paparen kapela jarrita, katedran eserita, esku batean giltzak eta Simon Maguaren burua zapaltzen. Inguruan hiru margo daude Gasteizko Arroquia tailerrean eginda. Margo horietan San Esteban, San Felipe Neri eta San Agustín agertzen dira. Lizarrako Juan Angel Nagusia arkitektoak erretabloaren egitura egin zuen, urrez kolorekoa eta churrigereskoa.
Alboetako erretabloak arkitekto berak egin zituen eta erretablo nagusiaren hildoa mantentzen dute. Ezkerrean Rosario Amabirgina, garai ezberdinetako beste giza irudiez inguratua. Goiko partean San Jose umearekin koadro batean dago. Kapilako horman XVIII. mendeko erreformako margo batzuen arrastoak mantentzen dira. Bertan aingerutxoek gortina batzuk irekitzen dituzte. Margo mota hauek, erretabloekin harremana dutenak, garai hartako ohiko eskena bat irudikatzen dute.
Eskubiko erretabloaren egitura ezberdina da. Atzeko partean Jerusalen hiria margotuta dago eta lehengo lerroan kalbario bat, amabirgina eta San Juanekin batera. Goiko partean Paduako San Antoniok hiru erretabloen diskurtsoa betetzen du. Kalbarioa dagoen lekuan irudi batzuk birkokatuta izan dira, Ecce Homo besteak beste. Kristoren bustoa, atxikimendu handikoa dena, XVI. mendekoa da eta Velasco familiakoen mezenasgo batekin erlazionatzen da.
Interesekoak diren beste atalen artean, bautismoko pila dugu, berregina izan zena XVIII. mendean. Oinarrirako XV. mendeko sagrario gotiko bat erabili zen. Sakristian gordetzen den Amabirgina umearekin eskultura ere bitxia da. Desagertutako Traspalacios elizatik ekarritakoa, asko aldatu da denboran zehar eta berriro margotua izan da.

Kokapena

Suscríbete a nuestra lista de correo

Para recibir correos electrónicos con las novedades de Álava Medieval, rellena el formulario hacienco click aquí.

¡Te has suscrito correctamente!

Utilizamos cookies propias y de terceros para mejorar nuestros servicios. Si continua navegando consideramos que acepta su uso. Más información

Cookie es un fichero que se descarga en su ordenador al acceder a determinadas páginas web. Las cookies permiten a una página web, entre otras cosas, almacenar y recuperar información sobre los hábitos de navegación de un usuario o de su equipo y, dependiendo de la información que contengan y de la forma en que utilice su equipo, pueden utilizarse para reconocer al usuario.. El navegador del usuario memoriza cookies en el disco duro solamente durante la sesión actual ocupando un espacio de memoria mínimo y no perjudicando al ordenador. Las cookies no contienen ninguna clase de información personal específica, y la mayoría de las mismas se borran del disco duro al finalizar la sesión de navegador (las denominadas cookies de sesión). La mayoría de los navegadores aceptan como estándar a las cookies y, con independencia de las mismas, permiten o impiden en los ajustes de seguridad las cookies temporales o memorizadas. Sin su expreso consentimiento –mediante la activación de las cookies en su navegador– alavamedieval.com no enlazará en las cookies los datos memorizados con sus datos personales proporcionados en el momento del registro o la compra. ¿Qué tipos de cookies utiliza esta página web? - Cookies técnicas: Son aquéllas que permiten al usuario la navegación a través de una página web, plataforma o aplicación y la utilización de las diferentes opciones o servicios que en ella existan como, por ejemplo, controlar el tráfico y la comunicación de datos, identificar la sesión, acceder a partes de acceso restringido, recordar los elementos que integran un pedido, realizar el proceso de compra de un pedido, realizar la solicitud de inscripción o participación en un evento, utilizar elementos de seguridad durante la navegación, almacenar contenidos para la difusión de videos o sonido o compartir contenidos a través de redes sociales. - Cookies de personalización: Son aquéllas que permiten al usuario acceder al servicio con algunas características de carácter general predefinidas en función de una serie de criterios en el terminal del usuario como por ejemplo serian el idioma, el tipo de navegador a través del cual accede al servicio, la configuración regional desde donde accede al servicio, etc. - Cookies de análisis: Son aquéllas que bien tratadas por nosotros o por terceros, nos permiten cuantificar el número de usuarios y así realizar la medición y análisis estadístico de la utilización que hacen los usuarios del servicio ofertado. Para ello se analiza su navegación en nuestra página web con el fin de mejorar la oferta de productos o servicios que le ofrecemos. Cookies de terceros: La Web de alavamedieval.com puede utilizar servicios de terceros que, por cuenta de XXXXX, recopilaran información con fines estadísticos, de uso del Site por parte del usuario y para la prestacion de otros servicios relacionados con la actividad del Website y otros servicios de Internet. En particular, este sitio Web utiliza Google Analytics, un servicio analítico de web prestado por Google, Inc. con domicilio en los Estados Unidos con sede central en 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, California 94043. Para la prestación de estos servicios, estos utilizan cookies que recopilan la información, incluida la dirección IP del usuario, que será transmitida, tratada y almacenada por Google en los términos fijados en la Web Google.com. Incluyendo la posible transmisión de dicha información a terceros por razones de exigencia legal o cuando dichos terceros procesen la información por cuenta de Google.

Cerrar